Do 3 października w Rondzie Sztuki w Katowicach można oglądać wystawę „Codex Mundi”.

„Codex Mundi” jest wieloetapowym projektem realizowanym w ramach Festiwalu ArsGrafia, Międzynarodowego Triennale Grafiki PrintArt. W swym założeniu ma to być cykl czterech panelowych wystaw podporządkowanych rozważaniom na temat istoty tworzenia sztuki rozumianej jako nieustanne podejmowanie próby opisania i dekonstrukcji praw porządkujących wszechświat i rzeczywistość, w której żyjemy. Tytuł „Codex Mundi” nawiązuje zarówno do idei zbierania i porządkowania praw czy też zasad postępowania, jak i do symboliki starego kodeksu-księgi czyli scalonego w jedność zbioru informacji, czego przykładem mogą być takie realizacje, jak „Liber Chronicarum” Hartmana Schedla czy „Cosmografia Universalis” Sebastiana Münstera. Odniesienie do nich  ma w sugestywny sposób spinać przeszłość z teraźniejszością. To właśnie specyficzna struktura średniowiecznego kodeksu dała początek związkom sztuki z nauką, wiedzą i poznaniem, a dzięki rozwojowi technologicznemu druku i technik graficznych w późniejszych czasach przyczyniła się też bezpośrednio do ich popularyzacji i rozpowszechnienia. W obecnych czasach podobny proces ekspansji i syntezy wspomnianych wyżej „światów” dokonuje się dzięki mediom cyfrowym. Mimo wielu różnic, sieciowa organizacja gromadzenia i przesyłu danych, potencjał scalania informacji z obrazem oraz ich nieskończonego modelowania, w swej istocie nadal doskonale realizują rudymenty idei kodeksu.

Światło – geneza rzeczy

Pierwszą odsłoną projektu „Codex Mundi” jest wystawa tematycznie zogniskowana na problemach związków między genezą poznania i zaistnieniem, konstytuowaniem się oraz utrwalaniem informacji. Jej artystyczną i merytoryczną narrację budują prace trójki uznanych artystów: Christopha Loosa (Niemcy), Eduarda Ovčačka (Czechy) i Jana Berdyszaka (Polska).

Punktem wyjścia do podjętych w tytule rozważań stała się sprawcza (zarówno w wymiarze fizycznym, jak i symbolicznym) rola światła oraz refleksja nad tym, jak formuje się idea. Z jednej strony iluminacja (oświecenie) powiązana jest z procesem budowania świadomości, ta zaś nieustannie porządkuje i organizuje wiedzę, z drugiej niezbędne w procesie wizualnej kreacji światło daje początek i określa, a jednocześnie łudzi i zmienia rzeczywistość. W wymiarze fizycznym światło stanowi wartość o dynamicznym potencjale, która pozwala na zdefiniowanie czasu i podstawowych praw rządzących naszym światem. W wymiarze symbolicznym kojarzone jest zarówno z pierwiastkiem boskim, jak i stanem umysłu. W obu przypadkach określa naszą świadomości oraz wiedzę. Co istotne, światło definiować można także w kontekście formowania, utrwalania, powielania i rozpowszechniania informacji (wiedzy). Niemałą rolę w tych procesach odrywała i nadal odgrywa sfera wizualnej kreacji. Artystyczna analityczna dekonstrukcja wartości światła pozwala ujawnić rudymentarne jego właściwości i sprawczy potencjał. Przykładem takich praktyk są prezentowane na wystawie realizacje.

***

Christoph Loos (ur. 1958 roku w Bad Reichenhall) – niemiecki artysta grafik, autor instalacji, wykładowca. Studiował rzeźbę na Alanus-University of Arts Alfter/Bonn, filozofię na Ruhr-Universität Bochum oraz grafikę na Kunstakademie Düsseldorf. Obecnie wykłada grafikę na norweskim Bergen Academy of Art and Design. Prezentował swoje prace w ponad stu wystawach indywidualnych i zbiorowych w prestiżowych galeriach na całym świecie. Jest jednym z ciekawszych współczesnych artystów, którego warsztatowym fundamentem jest grafika artystyczna. W swojej twórczości penetruje obszary istoty tego medium, jego materiałowego i technologicznego ekwiwalentu oraz problemu konstytuowania się obrazu. Często w fascynujący sposób łączy swe doświadczenia rzeźbiarskie i graficzne. Istotne jest to, że przekraczając ustalone tradycją kanony, nie przeciwstawia się im, lecz twórczo rozwija i modyfikuje. Uznać go można za jednego z ciekawszych współczesnych „eksploratorów” i innowatorów graficznego medium.

Jan Berdyszak (ur. 15 czerwca 1934 roku w Zaworach, zm. 18 września 2014 w Poznaniu) –polski rzeźbiarz, malarz, grafik, autor instalacji, scenograf, pedagog i teoretyk sztuki. Przez ponad pół wieku związany był z poznańską Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Plastycznych (późniejsza Akademia Sztuk Pięknych, a obecnie Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu), na której w latach 1984–1987 pełnił funkcję prorektora. Prezentował swoje prace w ponad stu wystawach indywidualnych i zbiorowych w galeriach na całym świecie. Abstrakcyjna twórczość Berdyszaka charakteryzuje analityczna postawa oparta na solidnym naukowym fundamencie. Swe twórcze i intelektualne poszukiwania artysta zamykał zazwyczaj w cykle dedykowane konkretnym zjawiskom lub problemowym zagadnieniom. Sztuka Berdyszaka koncentruje się wokół zagadnień przestrzeni rozumianej przez niego jako byt pierwszy, ale również światła i ciemności, niejasności i nieostrości, przezroczystości i potencjalności oraz gęstości i pustki.

Eduard Ovčaček (ur.  1933 roku w Trzyńcu) – słowacko-czeski grafik, malarz, performer, autor instalacji oraz wieloletni wykładowca związany z Uniwersytetem w Ostrawie. Należy w powojennej sztuce czechosłowackiej, a następnie czeskiej, do najbardziej konsekwentnych artystów, zajmujących się relacją między pismem i obrazem, rzeźbą, a także obiektem i fotografią. W swoich twórczych działaniach nie ogranicza się do sztuk wizualnych. Żywo interesuje go poezja, a w niej relacje między poezją tradycyjną i eksperymentalną. Uznawany jest za jednego z prekursorów nurtu letryzmu na terenie Czech.

Opracowano w oparciu o materiały prasowe organizatora.

„artPAPIER” jest patronem medialnym wydarzenia.