Marcello Quintanilha dał się poznać polskiemu czytelnikowi jako autor znakomitego „Wolframu”: szalenie dynamicznego, drapieżnego dramatu sensacyjnego, urzekającego widowiskowym montażem kadrów oraz rozproszoną na wiele podmiotów narracją. Teraz brazylijski scenarzysta i rysownik powraca z „Modlitewnikiem narodowym” – nie mniej fascynującym dramatem obyczajowym z silnie zaakcentowaną płaszczyzną psychologiczną.

Niniejszy tomik jest zbiorem niezwiązanych ze sobą, krótkich human stories traktujących o sprawach damsko-męskich, społecznych patologiach oraz poszukiwaniu szeroko rozumianej wolności. Zróżnicowani (nie tylko) pod względem wieku i płci bohaterowie kolejnych epizodów są nieszczęśliwymi duszami, z których każda dźwiga brzemię swoich niezrealizowanych pragnień bądź niezaspokojonych namiętności, ciężar obaw, frustracji oraz traum. Niektórzy z nich cierpią przez bliźnich, inni dobrowolnie skazują się na duchową katorgę, tkwiąc pamięcią w przeszłości, która nie pozwala im ruszyć do przodu – przynajmniej dopóki nie nauczą się przebaczać, także samym sobie.

Snując narracje o braku porozumienia i bolesnych kompromisach, Brazylijczyk unika wielkich słów, sprawnie operuje retrospekcjami, a do tego kapitalnie rozpisuje partie dialogowe, w tym szczególnie przykuwające uwagę monologi wewnętrzne. W „Modlitewniku narodowym” – kameralnym wielogłosie udręczonych dusz – przebłyski sacrum rozjaśniają nieco profanum doczesności, przypominając, że to, co nas w życiu spotyka (szczególnie zaś cierpienie), nie zawsze jest pochodną naszych osobistych wyborów, niemniej kryje się za tym określony cel. Umiejętność dostrzeżenia tego faktu niejednokrotnie ułatwia pobyt w piekle doczesności (a może tylko w czyśćcu?), dając nadzieję na upragnioną zmianę.

Podobnie jak w przypadku „Wolframu”, także w recenzowanym komiksie wszystko skąpane jest w różnych odcieniach szarości – zarówno egzystencjalnej, jak i estetycznej. Realistyczne, aczkolwiek zdradzające chwilami skłonność do wizualnej metafory (vide: tytułowa historia) prace Quintanilhi urzekają swobodą kompozycji, zmiennością planów oraz zaskakującymi perspektywami, bezbłędnie współgrającymi z klimatem i wymową danej historii. Polecam!

Marcello Quintanilha: „Modlitewnik narodowy” („Hinário Nacional”). Tłumaczenie: Jakub Jankowski. Wydawnictwo Timof i cisi wspólnicy. Warszawa 2018.