Polska, wybory, władza i czas – tymi tematami w pierwszym tomie „Złotej kolekcji” zajął się Janek Koza. A właściwie zajął się nimi znacznie wcześniej, bo na łamach „Gazety Wyborczej” i „Polityki”, gdzie jego satyryczne formy pojawiały się regularnie i stanowiły kąśliwy komentarz do rzeczywistości. Te krótkie kawałki pozbierała Kultura Gniewu i wydała je w twardej, ciętej na miarę oprawie, sprawiając niewątpliwą przyjemność fanom twórczości autora „Erotycznych zwierzeń” czy „Wszystko źle”.

Pytanie: czy wyrwane z kontekstu krótkie formy komiksowe – czytane nie w prasie, a w zbiorczym wydaniu – mają taką samą siłę oddziaływania? Cóż, sądzę, że czytelnik musi sobie zadać ten trud i dopasować konkretne wydarzenia polityczne do obrazków z dymkami. Dopiero wtedy wejdzie na jakiś poziom satysfakcji. Najbardziej przystępne i uniwersalne wydają się rozdziały poświęcone czasowi i władzy. Najmniej – wszystkie polityczne.

Podczas lektury „Złotej kolekcji” nie zaśmiałem się ani razu, choć gdy na bieżąco czytałem prace Janka Kozy, uśmiech towarzyszył mi dość często. Dawkowanie i oczekiwanie na kolejny komiks robiło swoje. Pojedynczo zabawne, poustawiane obok siebie prace wywołały już inny rodzaj emocji. To komiksy generujące przygnębienie, dół i marazm. Wyciągające na wierzch wszystkie najgorsze cechy ludzi. Uderzające w pazernych polityków i zwykłych obywateli, których jedynym hobby jest zawiść. „Złota kolekcja” jest w tej kwestii bezlitosna: Janek Koza pokazuje, że my, naród, jesteśmy głupcami, którzy nigdy się nie dogadają. Nie ma racji?

Janek Koza: „Złota kolekcja”. Wydawnictwo Kultura Gniewu. Warszawa 2019.