Ukazujące się pod szyldem oficyny J.P. Fantastica „Miasto nagrobków” to kolejny zbiór krótkich i średniometrażowych form komiksowych stworzonych przez mistrza opowieści grozy, Junjiego Ito. Japoński artysta operuje bardzo charakterystyczną kreską, która bezbłędnie oddaje bogatą gamę emocji malujących się na obliczach bohaterów, a także pieczołowicie dookreśla realia świata przedstawionego (akcentując detale kolejnych wnętrz, wybranych elementów przestrzeni miejskiej czy plenerów, jakże często podszytych aurą niesamowitości i grozy).

Twórca „Spirali” regularnie wykorzystuje w swoich mangach pierwszoosobowy tryb opowieści bardzo często snutej przez młodych narratorów (płci obojga), wikłających się w osobliwe, niepokojące, cudowne, mrożące krew w żyłach wydarzenia, w skrajnych przypadkach przyprawiających o utratę zmysłów. Ito ceni sobie niejednoznaczne, czasem może nazbyt pośpieszne i otwarte (także na wieloraką interpretację) zakończenia, pozostawiając czytelnika nie tyle z poczuciem niedosytu, co sugestią, że (nieoczekiwanie manifestujące swoją obecność) wyrwy i pęknięcia w zdroworozsądkowej strukturze rzeczywistości, skrywające niezmierzone pokłady chaosu przybierającego najbardziej nieprawdopodobne formy, nie pozwolą tak łatwo o sobie zapomnieć.

Sprawdzona poetyka oraz przećwiczone strategie narracyjno-dramaturgiczne po raz kolejny zdały egzamin, czego dowodem jest jedenaście graficznych nowelek wchodzących w skład recenzowanego tomu. Patronujące niniejszej kolekcji „Miasto nagrobków” opowiada o perypetiach rodzeństwa odwiedzającego znajomą mieszkającą na prowincji, gdzie nagrobki stawiane są dokładnie w tych miejscach, gdzie dana osoba (lub zwierzę) rozstała się z życiem. W trakcie podróży pod kołami samochodu Kaoru i Tsuyoshiego ginie młoda dziewczyna, której ciało bohaterowie ukrywają w bagażniku. Jak ten nieoczekiwany zgon wpłynie na dalsze losy protagonistów? Przekonacie się w trakcie lektury tego mocno groteskowego, choć skłaniającego do zadumy nad przemijaniem dreszczowca, po którym przychodzi pora na wizytę w „Domu przyjaciół”, będącym przewrotną opowiastką o duchach.

Chwilę potem udamy się na spotkanie z „Dziewczyną ślimakiem”, czyli nastoletnią Yuuko, której zadziwiającą transformację relacjonuje jej szkolna koleżanka, Rie. Melancholijne, dziwne, z lekka obrzydliwe – niemniej godne uwagi. Tajemnica skrywająca się za „Oknem sąsiadki” jest nie tylko prztyczkiem w nos wymierzonym wszystkim podglądaczom, ale i bardzo sugestywnym horrorem opowiadającym o pewnej wyjątkowo feralnej przeprowadzce. „Wyrzucone na brzeg” zwłoki olbrzymiego stworzenia stanowią dramaturgiczny punkt wyjścia kolejnej nowelki, która rodzi więcej pytań, niż oferuje odpowiedzi – co w przypadku mang autora „Black Paradox” jest atutem.

Body horror to jedna z ulubionych poetyk, do której odwołuje się Ito. W omawianym zbiorku również nie zabrakło utworów należących do tego podgatunku opowieści grozy. Podszyte Lovecraftowskimi klimatami „Długie sny”, „Przodkowie” czy zamykająca album „Shirosuna, wioska krwi” powinny spełnić oczekiwania czytelników rozmiłowanych w tematach dotyczących poszukiwania nieśmiertelności i (de)ewolucji. Wywołująca gęsią skórkę opowieść o traumatycznych doświadczeniach z przeszłości, która nie chce odejść („Tajemnica tunelu”), czy przesycona smoliście czarnym humorem historia zemsty („Rzeźby z brązu”) dopełniają bogatą ofertę fabularną niniejszej kolekcji, w której autor „Kryjówki dezertera” zamieścił również nastrojowe studium ludzkiej zawiści i wścibstwa („Coś jest w powietrzu”).

Reasumując: czytelnicza wizyta w „Mieście nagrobków” nie przynosi rozczarowania – osoby ceniące sobie dorobek twórcy „Tomie” powinny dobrze spędzić czas, na przemian oblewając się zimnym potem i zwalczając (nie)przyjemne dreszcze. Pozostali odbiorcy, którzy nie mieli jeszcze sposobności zapoznania się z mangami Junjiego Ito, niech będą gotowi na wszystko. Bo w komiksowym świecie mistrza grozy WSZYSTKO może się zdarzyć.

Junji Ito: „Miasto nagrobków” („Ito Junji kessakushu vol. 9”). Tłumaczenie: Ula Knap/Laboratorium Jęzukowe KOTOKEN. Wydawnictwo J.P. Fantastica. Mierzyn 2019.