“The Knee Plays”. Nonesuch 2007.

Płyta „Music For The Knee Plays” ukazała się wiosną 1985 roku. Nigdy nie wznowiona na płycie CD, stała się kolekcjonerskim rarytasem poszukiwanym przez fanów Davida Byrne'a i Talking Heads. Dzięki niezwykle starannie opracowanemu przez wytwórnię Nonesuch wznowieniu, wreszcie – w rozszerzonej formie – jest dostępna na srebrnym krążku. Dla wielu osób ta reedycja jest zapewne wydarzeniem, dla innych pierwszą szansą na zapoznanie się z mniej znanym epizodem twórczym jednego z najważniejszych artystów pop naszych czasów. Muzyka zawarta na płycie została stworzona przez Byrne'a dla monumentalnego przedstawienia teatralnego „Civil Wars” autorstwa Roberta Wilsona. Ten awangardowy reżyser teatralny może być znany wielu fanom muzyki ze współpracy z Tomem Waitsem przy spektaklu „The Black Rider”. „Knee plays” to drobne epizody, które w całym dziele teatralnym służą jako swego rodzaju łączniki, pozwalające aktorom i obsłudze przygotować się do kolejnych kluczowych scen. Byrne stworzył więc szereg muzycznych miniatur, zaaranżowanych na zespół złożony z instrumentów dętych. W niektórych utworach pojawia się dodatkowo perkusja oraz głos Byrne'a. Muzyka powstała w okresie, kiedy zainteresowania lidera Talking Heads skupiały się na amerykańskiej muzyce folkowej i regionalnej. Wyraźnie słychać tutaj ludyczną nutę, czasem bliską wojskowym marszom, czasem czerpiącą z tradycji nowoorleańskich bigbandów i wczesnego jazzu. Wszystko to podane jest jednak w dość nowoczesnych, repetycyjnych i minimalistycznych aranżacjach. Wiele tu chwytliwych motywów, całość ma jednak dość transowy charakter, który wzmaga się jeszcze w utworach z głosem. Byrne nie śpiewa, lecz mówi, deklamując interesujące i dość zróżnicowane teksty, z których wyróżnia się „In the Future”, w którym wysłuchujemy listy niezbyt optymistycznych, dających do myślenia, prognoz rozwoju społeczeństwa konsumpcyjnego.

Wydawnictwo zostało, jak już wspomniałem we wstępie, niezwykle starannie przygotowane i to pod każdym względem. Jako pierwsze rzuca się w oczy efektowne opakowanie ze świetnym, nowym projektem okładki. Wewnątrz umieszczono nie tylko krążek CD, zawierający poza oryginalnym materiałem sporo dodatków, ale również płyta DVD. Znajduje się na niej pokaz slajdów złożony ze świetnych zdjęć z przedstawienia „Civil Wars”, którym towarzyszy oczywiście muzyka. Wyjątkowo okazale prezentuje się też duża, rozkładana wkładka, zawierająca między innymi obszerny i bardzo ciekawy tekst Byrne'a opowiadający o okolicznościach nawiązania współpracy z Wilsonem, jak również o procesie powstawania muzyki. Bardzo wartościowy dodatek! Najbardziej cieszy jednak dźwięk, który dobywa się z głośników. Muzyka brzmi naprawdę rewelacyjnie, jakby zarejestrowana została wczoraj a nie ponad 20 lat temu, inżynierowie dźwięku spisali się na medal. Tak klarowne brzmienie naprawdę rewelacyjnie pasuje do tej muzyki. Na koniec jedna „wada” – płyta jest u nas dość droga (około 80 zł), choć w zagranicznych sklepach cena nie odbiega od zwykłych, pojedynczych albumów. Ot, kolejna ciekawostka rodzimego muzycznego rynku, który przyzwyczaił nas już do płacenia dodatkowo za darmowe – w zamyśle wydawców – dodatki, jak krążek DVD w tym przypadku. Pocieszające jest to, że otrzymujemy niezwykle ciekawy i naprawdę pięknie wydany album, który zapewne sprawi wiele radości nie tylko zagorzałym fanom Byrne'a i Talking Heads (tych zapewne cena nie odstraszy). Dla niezdecydowanych, wytwórnia Nonesuch przygotowała specjalną stronę internetową towarzyszącą wydawnictwu, która zawiera bardzo wiele informacji na jego temat, pozwala również wysłuchać obszernych fragmentów, a nawet zobaczyć urywki z DVD. Wszystko to pod adresem www.kneeplays.com.