Maja Baczyńska: Sekstet wokalny. Jak ta przygoda się zaczęła? Nie jest łatwo występować w takim składzie, zwłaszcza jeśli wykonuje się muzykę nową.

proMODERN: proMODERN założyło sześciu śpiewaków-solistów, wybitnych indywidualności, którzy zapragnęli wykorzystać swoje bogate doświadczenie w kameralistyce, by stworzyć zespół będący w stanie wykonać najbardziej wymagające dzieła muzyki współczesnej. Pociągał nas świat utworów świeżych, oryginalnych, wymagających nieustających poszukiwań, ale przede wszystkim niosących ekspresję bliską każdemu człowiekowi i dzisiejszej estetyce. W ten sposób powstała pierwsza w Polsce grupa wokalna specjalizująca się w muzyce współczesnej.

M.B.: Czy dwa Fryderyki za poprzednią płytę otworzyły przed Wami nowe możliwości, czy też liczycie, że to właśnie kolejna płyta – „proMODERN shakespired” z premierą w grudniu 2017 roku ugruntuje Waszą pozycję na polskiej i międzynarodowej scenie muzycznej?

proMODERN: Dwie statuetki Fryderyka 2015 za debiutancki album były dla nas bardzo przyjemnym zaskoczeniem. Udowodniły, że nasz pomysł na muzykę współczesną trafia do odbiorców. Przygotowując drugi album, pragnęliśmy oddać słuchaczom pasjonujący i zupełnie nowy projekt pieśni na sekstet wokalny, dopracowany w każdym aspekcie. Pracę nad „proMODERN shakespired” zaczęliśmy już w 2014 roku. Wszystkie kompozycje powstały do oryginalnych angielskich tekstów sonetów Williama Shakespeare'a i napisane zostały specjalnie dla nas przez ekscytujące grono polskich twórców. Pragniemy pokazać tę muzykę światu, bo ze wszech miar na to zasługuje.

M.B.: Skąd pomysł, aby tym razem wziąć się za program szekspirowski?

proMODERN: Zawsze ciekawiło nas, jak różnie kompozytorzy podchodzą do tego samego tekstu, odmiennie go opracowując, podkreślając inne wartości i tworząc w ten sposób zróżnicowany klimat. Pragnęliśmy zatem stworzyć program, który pokazałby wachlarz tekstów jednego autora, ale interpretowanych w różny sposób. Inspiracją do wyboru tematu były światowe obchody 400-lecia śmierci Williama Shakespeare'a w roku 2016. Wierzymy, że nie znaleźlibyśmy lepszych wersów niż genialne i ponadczasowe sonety brytyjskiego mistrza.

M.B.: Czym kierowaliście się przy wyborze kompozytorów oraz repertuaru na płytę? Czym będzie się różnić edycja cyfrowa od albumu CD?

proMODERN: proMODERN zawsze mierzy wysoko. Nie zgadzamy się na kompromisy z jakością, ani na zatrzymywanie w pół artystycznej drogi. Stąd skierowaliśmy prośby i zamówienia do kompozytorów, których język twórczy jest oryginalny, pasjonujący i właśnie bardzo zróżnicowany. Byliśmy niezwykle poruszeni tym, że prawie wszyscy odpowiedzieli pozytywnie i z entuzjazmem włączyli się w projekt, nierzadko dając nam swoje kompozycje w prezencie! Nasz pomysł sprawdził się zachwycająco dobrze i zaowocował powstaniem swoistego kalejdoskopu spojrzeń na światową klasykę poezji, jaką są sonety Shakespeare'a. Album CD zawierać będzie utwory m.in.: Krzysztofa Herdzina, Krzesimira Dębskiego, Włodka Pawlika czy Pawła Łukaszewskiego. Takie, które poprowadzą słuchacza we wciągającą, pełną emocji drogę poprzez najrozmaitsze odcienie uczuć ukrytych pomiędzy wierszami. Pokazujemy zestaw zróżnicowanych stylistycznie dzieł: pojedynczych pieśni i małych cykli. Od kompozycji klasycznie brytyjskich przez piosenki, poematy dźwiękowe, zawierające harmonie bliskie jazzowym aż do ujęć awangardowych. Przygoda w odkrywaniu kolejnych sonetów będzie więc dla słuchacza pełna zaskoczeń. Wersja cyfrowa zostanie uzupełniona o kolejne pozycje – warto będzie po nie sięgnąć, bo zdecydowanie różnią się od utworów na płycie. Znajdziemy tam sonety napisane w stylu renesansowym oraz prawie punktualistyczne.

M.B.: Jakie było według Was największe wyzwanie związane z tym projektem?

proMODERN: Zaprzyjaźnieni z nami kompozytorzy, twórcy, którzy piszą utwory dedykowane naszemu zespołowi, stawiają nam ambitne wykonawczo cele, tym samym obdarzając wysokim zaufaniem i udowadniając, jak bardzo wierzą w nasze możliwości. Dojście do poziomu, który proMODERN chce firmować swoją marką, wymagało niezwykłego wkładu pracy podczas prób. Utwory przed nagraniem były wielokrotnie wykonywane podczas licznych koncertów w najlepszych salach filharmonicznych w Polsce (w tym w Filharmonii Narodowej). Dzięki temu nasza interpretacja miała czas dojrzeć. Ponadto postawiliśmy sobie za cel uzupełnienie warstwy muzycznej o właściwy przekaz słów, czyli dodanie do muzycznej wizji kompozytora swojej ekspresji wokalnej. Wymagało to wejścia w zakamarki znaczeń poszczególnych wersów sonetów i była to dla nas niezwykła, trudna, ale i pasjonująca przygoda. W naszym odczuciu poezja Shakespeare'a w oryginale wyraża najgłębsze treści dotyczące uniwersalnych, codziennych emocji. Dzieje się to za pomocą prostych słów ujętych w skomplikowaną formę. Każdy czytelnik może odczytać je inaczej, bo patrzy na nie przez pryzmat własnego doświadczenia. Wierzymy, że nasza propozycja trafi do serc słuchaczy.

M.B.: Co istotnego mogą ze sobą nieść słowa Shakespeare'a dla współczesnego odbiorcy? Co chcecie powiedzieć mu Wy?

proMODERN: Shakespeare mówi w sonetach o emocjach bliskich każdemu z nas. Miłość, pożądanie, zdrada, młodość, rodzina, starość, śmierć. Któż z nas o tym nie myśli? Sonety są więc tak współczesne, jak to tylko możliwe. Archaiczny język kryje wciąż aktualne myśli i rozterki. W naszych interpretacjach chcemy wykazać, że wyzwanie, związane z kunsztownymi wersami, warte jest pokonania, a współczesna muzyka tylko to ułatwia i pozwala zbliżyć się słuchaczowi do znaczenia słów. Muzyka „modern” jest wyrazem dzisiejszej estetyki. Utwory albumu „proMODERN shakespired” skrzą się od takich brzmień, nawiązujących do dzisiejszych czasów i dzięki swojej aktualności ukazują cudowny świat szekspirowskiej poezji w zrozumiałej dla współczesnego odbiorcy formie.

proMODERN: zespół został stworzony w 2012 roku przez artystów, którzy chcieli wyjść poza śpiewanie partii solowych w kolejnych spektaklach i koncertach i stworzyć grupę wokalną o niespotykanym brzmieniu. Powstał z zamiłowania do piękna i ekspresji muzyki współczesnej, która bliska jest każdemu, bo wykorzystuje estetykę dzisiejszego odbiorcy. Wybitni śpiewacy – soliści, gruntownie wykształceni muzycy – stworzyli zespół, aby wykonywać najbardziej wymagające utwory współczesnych kompozytorów. Powstanie proMODERN zostało zauważone w środowisku muzycznym, a kompozytorzy chętnie dedykowali zespołowi swe utwory, stawiając przy tym wysokie wymagania wykonawcze. W ciągu pięciu lat proMODERN prawykonał 28 utworów (w tym miniatury, większe formy a capella, utwory wokalno-instrumentalne i z towarzyszeniem orkiestry), dziewięć różnych cykli pieśni oraz jako grupa kreował role sceniczne w premierowych spektaklach operowych. Jest także zespołem, który wykonuje wiele współczesnych dzieł. Muzycy często sięgają po rzadko wykonywane utwory, jak np. słynne „Stimmung” Karlheinza Stockhausena. W 2015 roku proMODERN zdobył dwie nagrody polskiego przemysłu muzycznego Fryderyk w kategoriach „Album Roku – Muzyka Chóralna, Oratoryjna i Operowa” oraz w kategorii „Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej”. W recenzji z debiutanckiego albumu „Where are you. Pieces from Warsaw”. Ivan Moody z brytyjskiego „Gramophone” napisał: „proMODERN jest w stanie tworzyć harmonie z niesamowitą precyzją. Śpiewają z promienną barwą i żywiołowością. Ich brzmienie pod wieloma względami wydaje się bardzo brytyjskie, ale nie znaczy to, że brakuje mu pasji – jest zdecydowanie odwrotnie!” Zespół ten jest synonimem najlepszych wykonań wokalnych muzyki współczesnej.

proMODERN tworzą:

Łucja Szablewska – sopran

Ewa Puchalska – mezzosopran

Ewelina Rzezińska – mezzosopran

Andrzej Marusiak – tenor

Krzysztof Chalimoniuk – baryton

Piotr Pieron – bas

Fot. Kinga Karpati.