ISSN 2658-1086
CZY WARTO CZYTAĆ (POZORNIE) ZNANYCH?
MIŁOŚĆ, KTÓRA PRZEKROCZYŁA (NIE)PRZEKRACZALNE (GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI: 'BIAŁA NOC MIŁOŚCI'
WCIĄŻ CZYTANY NIEWYSTARCZAJĄCO ('KRONIKA ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI STANISŁAWA IGNACEGO WITKIEWICZA')
WCIĄŻ CZYTANY NIEWYSTARCZAJĄCO ('KRONIKA ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI STANISŁAWA IGNACEGO WITKIEWICZA')
A
A
A
„Kronika życia i twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza” podsumowuje i zamyka monumentalny projekt wydawniczy, jakim były „Dzieła zebrane” Witkacego. Jest to publikacja z wielu względów wyjątkowa – oznacza biograficzną summę, konieczny punkt odniesienia dla wszelkich opracowań poświęconych autorowi „Nienasycenia”. Zbiera w jedno rozproszone informacje, porządkuje wątki, nadaje wyrazisty układ meandrycznemu życiu Witkacego.
Tom otwierają dwa szkice, rekonstruujące losy rodziny artysty, zarówno po mieczu jak i po kądzieli: „Z dziejów rodziny Witkiewiczów” pióra Anny Micińskiej i „Z dziejów rodziny Pietrzkiewiczów” autorstwa Tomasza Pawlaka. Sama kronika dzieli się na dwie części: pierwszą, obejmującą lata 1885-1918 (autorstwa Anny Micińskiej), i drugą, określoną ramami lat 1918-1939 (autorstwa Janusza Deglera).
Zarówno nieodżałowana Micińska, jak i Degler uchodzą, nie bez przesady, za najwybitniejszych polskich witkacologów, a „Kronika…” stanowi efekt wieloletnich badań, nieraz mających charakter quasi-archeologiczny, nad dziełem malarza, dramaturga, powieściopisarza i filozofa. Lekturę tego tomu można spokojnie uzupełniać lekturą innych prac szacownej dwójki, jak choćby niedoścignioną pod wieloma względami pracą „Witkacy wielokrotny” pióra Deglera. Należy przy tym nadmienić, że seria „Dzieł zebranych”, których zwieńczenie stanowi „Kronika…”, to jedna z najwartościowszych w ostatnich dziesięcioleciach inicjatyw wydawniczych w Polsce, znaczona tytanicznym wysiłkiem wzmiankowanych badaczy. Można by rzec, że omawiana pozycja tworzy idealne dopełnienie mrówczej, rozłożonej na wiele lat, pracy.
Wysoki poziom edytorski i naukowy książki wzmacniają liczne dodatki, które uzupełniają „Kronikę…”, jak choćby szkic Jana Witkiewicza „Życiorys Stanisława Ignacego Witkiewicza”, tekst Tomasza Pawlaka o maturalnych perypetiach przyszłego autora „Mątwy” czy rekonstrukcyjny esej Krzysztofa Dubińskiego o losach Witkacego w Lejbgwardii Pawłowskiego Pułku, czyli odcinku życia Witkiewicza, o którym wciąż stosunkowo mało wiadomo. Appendix wreszcie wieńczy unikalne świadectwo napisane przez Czesławę Oknińską, towarzyszkę ostatnich tygodni życia artysty.
„Kronika…” to wydawniczy rarytas nie tylko dla praktykujących witkacologię. Jest to przejrzyste i wyczerpujące opracowanie, wieńczące wieloletni proces badań nad życiem i twórczością Witkacego. Blisko mu do finalności i kompletności, aczkolwiek pozostaje mieć nadzieję, że jest to zaledwie podstawa szeroko zakrojonych badań nad życiem tego, wciąż niewystarczająco czytanego twórcy.
Tom otwierają dwa szkice, rekonstruujące losy rodziny artysty, zarówno po mieczu jak i po kądzieli: „Z dziejów rodziny Witkiewiczów” pióra Anny Micińskiej i „Z dziejów rodziny Pietrzkiewiczów” autorstwa Tomasza Pawlaka. Sama kronika dzieli się na dwie części: pierwszą, obejmującą lata 1885-1918 (autorstwa Anny Micińskiej), i drugą, określoną ramami lat 1918-1939 (autorstwa Janusza Deglera).
Zarówno nieodżałowana Micińska, jak i Degler uchodzą, nie bez przesady, za najwybitniejszych polskich witkacologów, a „Kronika…” stanowi efekt wieloletnich badań, nieraz mających charakter quasi-archeologiczny, nad dziełem malarza, dramaturga, powieściopisarza i filozofa. Lekturę tego tomu można spokojnie uzupełniać lekturą innych prac szacownej dwójki, jak choćby niedoścignioną pod wieloma względami pracą „Witkacy wielokrotny” pióra Deglera. Należy przy tym nadmienić, że seria „Dzieł zebranych”, których zwieńczenie stanowi „Kronika…”, to jedna z najwartościowszych w ostatnich dziesięcioleciach inicjatyw wydawniczych w Polsce, znaczona tytanicznym wysiłkiem wzmiankowanych badaczy. Można by rzec, że omawiana pozycja tworzy idealne dopełnienie mrówczej, rozłożonej na wiele lat, pracy.
Wysoki poziom edytorski i naukowy książki wzmacniają liczne dodatki, które uzupełniają „Kronikę…”, jak choćby szkic Jana Witkiewicza „Życiorys Stanisława Ignacego Witkiewicza”, tekst Tomasza Pawlaka o maturalnych perypetiach przyszłego autora „Mątwy” czy rekonstrukcyjny esej Krzysztofa Dubińskiego o losach Witkacego w Lejbgwardii Pawłowskiego Pułku, czyli odcinku życia Witkiewicza, o którym wciąż stosunkowo mało wiadomo. Appendix wreszcie wieńczy unikalne świadectwo napisane przez Czesławę Oknińską, towarzyszkę ostatnich tygodni życia artysty.
„Kronika…” to wydawniczy rarytas nie tylko dla praktykujących witkacologię. Jest to przejrzyste i wyczerpujące opracowanie, wieńczące wieloletni proces badań nad życiem i twórczością Witkacego. Blisko mu do finalności i kompletności, aczkolwiek pozostaje mieć nadzieję, że jest to zaledwie podstawa szeroko zakrojonych badań nad życiem tego, wciąż niewystarczająco czytanego twórcy.
„Kronika życia i twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza”. Oprac. Janusz Degler, Anna Micińska, Stefan Okołowicz, Tomasz Pawlak. Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa 2017.
| Zadanie dofinansowane ze środków budżetu Województwa Śląskiego. Zrealizowano przy wsparciu Fundacji Otwarty Kod Kultury. |
 |
 |